รายงานผลโครงการขับเคลื่อนโรงเรียนที่เป็นหน่วยขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสตูล

ชื่อวิจัย   รายงานผลโครงการขับเคลื่อนโรงเรียนที่เป็นหน่วยขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม สพฐ.  สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสตูล
ชื่อผู้วิจัย  นากอเฉ็ม  หมีนเหม  รองผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสตูล
ปีทีวิจัย  2561

บทสรุปสำหรับผู้บริหาร

รายงานผลโครงการขับเคลื่อนโรงเรียนที่เป็นหน่วยขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม สพฐ.  สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสตูล มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความเข้มแข็งให้หน่วยขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมระดับเครือข่าย ในการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมสพฐ. สู่ความสำเร็จ และเพื่อดำเนินการนิเทศ กำกับติดตาม ให้การสนับสนุนหน่วยขับเคลื่อนโรงเรียน คุณธรรม สพฐ. ระดับเครือข่าย กลุ่มเป้าหมายได้แก่ ผู้บริหารโรงเรียน จำนวน 17 คน ครูแกนนำโรงเรียนคุณธรรม จำนวน 68 คน และนักเรียนแกนนำ จำนวน 68 คน ได้มาจากโรงเรียนที่เป็นหน่วยขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสตูล จำนวน 17 โรงเรียน ขอบเขตด้านเนื้อหาประกอบด้วย กิจกรรม 6 กิจกรรม ได้แก่  1) กิจกรรมประชุมเชิงปฏิบัติการพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษาแกนนำในโรงเรียนที่เป็นหน่วยขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม  2) กิจกรรมประชุมปฏิบัติการพัฒนาครูแกนนำในโรงเรียนที่เป็นหน่วยขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม  3) กิจกรรมจัดค่ายยุวชนคนคุณธรรม ระดับเขตพื้นที่การศึกษา  4) กิจกรรมประชุมปฏิบัติการสร้างความเข้มแข็งครอบครัวคุณธรรมแกนนำ  5) กิจกรรมนิเทศติดตามและประเมินคุณภาพการดำเนินงานโรงเรียนที่เป็นหน่วยขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม และ  6) กิจกรรมจัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้นำเสนอนวัตกรรมการขับเคลื่อนพัฒนาโรงเรียนที่เป็นหน่วยขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม  เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถามความพึงพอใจ และเครื่องมือนิเทศติดตาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ใช้การหาค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการดำเนินงาน พบว่า การสร้างความเข้มแข็งให้หน่วยขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมระดับเครือข่าย ในการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมสพฐ. สู่ความสำเร็จนั้น ได้ดำเนินการผ่านการขับเคลื่อนกิจกรรมหลักทั้ง 6 กิจกรรม ซึ่งมีระดับความพึงพอใจในภาพรวมอยู่ในระดับมาก เนื่องจากมีการวางแผนเพื่อเตรียมความพร้อมด้านความรู้ความเข้าใจของผู้ปฎิบัติในทุกๆกิจกรรม เน้นการชี้แจงรูปแบบการปฎิบัติเพื่อสร้างความเข้าใจให้ผู้บริหาร ครูและนักเรียนแกนนำในโรงรียนที่เป็นหน่วยขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ในขั้นตอนการปฎิบัติได้กำหนดกิจกรรมที่สามารถปรับเปลี่ยนรูปแบบการจัดกิจกรรมให้สอดคล้องกับบริบทของแต่ละสถานศึกษาและมุ่งเน้นการปฎิบัติที่เกิดผลสำเร็จแก่ผู้เรียน สถานศึกษาและชุมชน ผู้บริหารเป็นผู้วางแผนโดยวิเคราะห์ศักยภาพของสถานศึกษา กำหนดรูปแบบการดำเนินงานกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับครูและนักเรียนรวมทั้งการมีส่วนร่วมของชุมชน ส่งเสริมและสนับสนุนการดำเนินการของครูและนักเรียนโดยภาพรวม ครูเป็นผู้กำหนดแนวทางการดำเนินกิจกรรมและมอบหมายให้นักเรียนเป็นผู้รับผิดชอบการจัดทำโครงงานคุณธรรม ที่นำไปสู่การแก้ปัญหาพฤติกรรมอย่างเป็นระบบได้อย่างยั่งยืน ส่วนผลการดำเนินงานด้านการนิเทศ กำกับติดตาม ให้การสนับสนุนหน่วยขับเคลื่อนโรงเรียน คุณธรรม สพฐ. ระดับเครือข่าย ได้กำหนดให้ดำเนินการนิเทศโดยทีม RT ของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสตูล กำหนดให้มีการนิเทศภาคเรียนละ 2 ครั้ง อย่างไรก็ตามส่วนใหญ่ทีม RT ดำเนินการนิเทศได้ 1 ครั้ง และโรงเรียนให้ความเห็นว่าผู้นิเทศสามารถให้คำแนะนาโรงเรียนในการดำเนินงานได้เป็นอย่างดี โดยได้นิเทศ กำกับติดตามในประเด็นสำคัญ ได้แก่ การกำหนดคุณธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรียน การพัฒนาคุณธรรมที่ส่งผลต่อพฤติกรรมที่พึงประสงค์ของนักเรียน การจัดทำโครงงานคุณธรรมระดับชั้นเรียน กระบวนการพัฒนาคุณธรรมทั้งระบบในสถานศึกษาที่ส่งผลต่อนักเรียน ครูและชุมชน ด้านองค์ความรู้ นวัตกรรมการสร้างเสริมคุณธรรมจริยธรรมและการบูรณาการคุณธรรมสู่การจัดการเรียนรู้ในชั้นเรียน โดยภาพรวมพบว่า โรงเรียนที่สามารถขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ให้เกิดผลสำเร็จได้อย่างเป็นรูปธรรมนั้นเกิดจากภาวะผู้นำของผู้บริหาร ความเข้มแข็งของคณะครูและบุคลากรที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งความร่วมมือของชุมชน
การขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสตูล มีข้อเสนอแนะที่เป็นข้อสังเกตเพื่อการพัฒนา ได้แก่  การสร้างความเข้มแข็งและบูรณาการกิจกรรมระโรงเรียนโดยใช้พื้นที่เป็นฐาน กำหนดโรงเรียนแม่ข่าย ลูกข่ายโรงเรียนคุณธรรมสพฐ. เมื่อพิจารณาความมุ่งหมายในการดำเนินกิจกรรมระดับสถานศึกษา ควรมุ่งเน้นวิธีการปฎิบัติที่ส่งเสริมให้นักเรียนสามารถนำไปปรับใช้ในชีวิตประจำวันและขยายผลการปฎิบัติสู่ครอบครัวและชุมชน รวมทั้งนำคุณธรรมหลัก 5 ประการเชื่อมโยงสู่การจัดการเรียนรู้ในชั้นเรียนในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ ซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาคุณธรรมและพฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวกที่มีความยั่งยืนและสอดคล้องกับการจัดการศึกษาซึ่งเป็นบทบาทหลักของโรงเรียน